«ΟΙ ΦΘΕΓΓΟΜΕΝΟΙ ΛΙΘΟΙ»
ΣΤΗ«ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ» 2006
ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
Η ομαδική έκθεση Φωτογραφίας του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης (Φ.Κ.Θ.), που φιλοξενείται στο ανακαινισθέν αίθριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Φθεγγομενοι Λίθοι», είναι η έκθεση που θα ανοίξει την Φωτογραφική Συγκυρία 2006 του μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν Σάββατο 18/2/06 ώρα 13.00 και θα διαρκέσει μέχρι τις 18/03/2006. Tην έκθεση έχει επιμεληθεί η κ. Καλοπαιδη Νίκη (αρχαιολόγος-ιστορ. Τέχνης ) και συμμετέχουν οι εξής φωτογράφοι:Αναστασιαδης Γιώργος, Δαγτζιδης Σταύρος, Καλοπαιδη Νίκη, Καρκατσελης Βασίλης, Παπαφραγκου Χριστίνα, Παπαχαραλαμπους Γιώργος, Προκοπιου Δημήτρης, Φιλίππου Στέλιος, Χολογγουνης Γιάννης.
Για το Φ.Κ.Θ.
Καρκατσελης Βασιλης 6942 860890
(καλλιτεχνικός διευθυντής)
Καλοπαιδη Νίκη 6946 483312
(αρχαιολόγος-ιστορ. Τέχνης-επιμελήτρια)
Η έκθεση αρχαιολογικής φωτογραφίας με τίτλο ''Φθεγγόμενοι λίθοι'' είναι στην ουσία η πρώτη περιοδική έκθεση που εγκαινιάζεται στο ανακαινισμένο Α.Μ.Θ (μέσα Φεβρουαρίου 2006) - στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου για τα αποτελέσματα των ανασκαφών των αρχαιολόγων της Μακεδονίας-Θράκης και μάλιστα με τίτλο που παραπέμπει απευθείας στο μνημειώδες βιβλίο του πρωτοπόρου Δήμιτσα.
Αυτούς τους λίθους τους βλέπει ακόμη και σήμερα κανείς παρατεταγμένους σε
αυλόγυρους, σε χωράφια, σε οργανωμένους αρχαιολογικούς χώρου, εντοιχισμένους σε κατοπινές εκκλησίες ή σπίτια .Πολλοί από μας, αν όχι όλοι, έχουμε συνδέσει την παιδική μας ηλικία με ένα τέτοιο παραπεταμένο κομμάτι, άλλοτε σπάραγμα επιγραφής, άλλοτε αρχιτεκτονικό μέλος, άλλοτε σαρκοφάγο για γούρνα, άλλοτε κολώνα που καθόμασταν. Για μένα τον ίδιο κάτι σαν ομφαλός του κόσμου, με τη δελφική έννοια του όρου, υπήρξε ένα ανεστραμμένο κορινθιάζοντος τύπου υστερορωμαϊκό κιονόκρανο στην αυλή του πατρικού της μητέρας μου, στην πλατεία Ρεβυθιάδη στην Έδεσσα, που πάνω του σπάγαμε φουντούκια. Πιο πέρα η αυλή του τζαμιού ήταν γεμάτη από τέτοιους λίθους.
Στην έκθεση μας οι λίθοι φθέγγονται δύο φορές. Την μία οι ίδιοι καθαυτοί και την δεύτερη μέσω των καλλιτεχνών φωτογράφων μας. Ή, καλύτερα, η φωτογραφία του αρχαιολογικού αντικειμένου είναι προσπάθεια για την απόδοση μιας στιγμιαίας παρουσίας του ενώ η εκτός φωτογραφίας παρουσία του είναι διαρκής αφού η ερμηνεία του συνεχώς μεταλλάσσεται μέσα στο χρόνο.-
Δρ. Δημήτριος Β. Γραμμένος
Διευθυντής του Αρχαιολογικού Μ.Θ
«Φθεγγόμενοι Λίθοι» - "Stones' Voice"
«Φθεγγόμενοι Λίθοι», «ομιλούντες λίθοι», o όρος που χρησιμοποίησε πρώτος ο γνωστός ιστορικός Μαργαρίτης Δήμιτσας αναφερόμενος στα μνημεία της Μακεδονίας, ήταν ο πιο κατάλληλος τίτλος για μια έκθεση με θέμα τη φωτογράφηση αρχαιολογικών χώρων. Τα αρχαία έργα, οι μάρτυρες του αρχαίου πολιτισμού ηχούν μυστηριακά μέσα από τους αιώνες και προσπαθούν να επικοινωνήσουν το διφορούμενο μήνυμα τους.
Τα ακρωτηριασμένα αγάλματα, τα διαλυμένα αρχιτεκτονικά μέλη, τα ανάγλυφα αποτελούν υλικές παρουσίες, που δεν έχουν πια συγκεκριμένο λόγο ύπαρξης, διατηρούν όμως ένα μυστήριο και μας καλούν να το ανακαλύψουμε. Αυτό το μυστήριο και την αισθητική των μνημείων απέδωσαν οι εικόνες των δημιουργών. Μέσα από το φακό τους, το βλέμμα τους, την κατάλληλη σύνθεση και γωνία λήψης «φώτισαν» δημιουργικά, έδωσαν οντότητα και παρουσία στα μνημεία του αρχαίου πολιτισμού. Κάθε φωτογραφία, αποτυπώνοντας μια και μόνη συγκεκριμένη στιγμή στο χρόνο, περιέχοντας τη δική της πληροφορία και φόρτιση, αιχμαλώτισε τη μυστηριακή ατμόσφαιρα που κυριαρχεί στο χώρο.
Η «φωτογραφική περιήγηση» στα ερείπια της αρχαιότητας είχε σαν στόχο τη προσέγγιση του παρόντος αρχαιολογικού τοπίου, την εικαστική ανασύνθεση του αρχαιολογικού χώρου. Μέσα από τη τέχνη της φωτογραφίας έγινε μια προσπάθεια αποκάλυψης της κρυμμένης δύναμης και του μεγαλείου των «σωζομένων μνημείων», μια προσπάθεια δημιουργίας νέων συσχετισμών μεταξύ του αρχαίου και του νεότερου πολιτισμού.
Λίθοι, κίονες, αγάλματα από τους αρχαιολογικούς χώρους της Αμφίπολης, της Βεργίνας, των Δελφών, του Δίου, της Δήλου... μίλησαν, ήχησαν με βαθιά και καθαρή φωνή γεφυρώνοντας το χάσμα των αιώνων.
Nίκη Καλοπαίδη
Αρχαιολόγος- Ιστορικός Τέχνης
